Để đảm bảo tính minh bạch và công bằng, các công ty bảo hiểm cần phải tuân thủ những nguyên tắc bồi thường trong bảo hiểm. Điều này được đảm bảo bởi các cơ quan quản lý như Ủy ban Chứng khoán và Bảo hiểm của Việt Nam (Bộ Tài chính).
Nguyên tắc bồi thường trong bảo hiểm là gì?
Nguyên tắc bồi thường trong bảo hiểm là quy định các điều kiện và quy trình để công ty bảo hiểm có thể thanh toán cho người được bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bất ngờ. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong việc bồi thường.
Theo quy định của Bộ Tài chính, các công ty bảo hiểm phải tuân thủ những nguyên tắc bồi thường sau đây:
1 – Không đem lại lợi ích lớn hơn tổn thất.
2 – Thời điểm hiệu lực: Hợp đồng bảo hiểm đã được ký kết và phí bảo hiểm đã được đóng.
3 – Bảo hiểm tài sản: Bồi thường theo giá trị thị trường, không quá số tiền bảo hiểm.
4 – Bảo hiểm trách nhiệm dân sự: Thanh toán chi phí liên quan đến trách nhiệm dân sự.
5 – Đảm bảo người được bảo hiểm trở lại trạng thái ban đầu trước khi sự kiện không mong đợi xảy ra.
6 – Mức bồi thường bằng với mức thiệt hại thực tế, không lớn hơn và không nhỏ hơn.
Nội dung nguyên tắc bồi thường gồm những gì?
Không đem lại lợi ích lớn hơn tổn thất
Điều này có nghĩa là công ty bảo hiểm chỉ bồi thường cho người được bảo hiểm số tiền thực tế bị thiệt hại, chứ không được phép tạo ra lợi nhuận từ việc bồi thường.
Ví dụ, nếu bạn đăng ký bảo hiểm cho chiếc xe của mình với giá trị 100 triệu đồng, nhưng sau đó xe của bạn bị tai nạn và chỉ hư hỏng với giá trị là 80 triệu đồng, thì công ty bảo hiểm chỉ được thanh toán cho bạn 80 triệu đồng. Bạn không thể mong đợi được nhận lại cả 100 triệu đồng đã đóng vào bảo hiểm.
Hợp đồng bảo hiểm hợp lệ, phí bảo hiểm đã đóng
Điều kiện tiên quyết để công ty bảo hiểm có thể thanh toán cho người được bảo hiểm là hợp đồng bảo hiểm phải được ký kết và phí bảo hiểm đã được đóng.
Nếu hợp đồng bảo hiểm chưa có hiệu lực hoặc người được bảo hiểm chưa đóng đầy đủ phí bảo hiểm, công ty bảo hiểm sẽ không thể bồi thường cho người đó trong trường hợp xảy ra sự cố.
Bồi thường theo giá trị thị trường, không quá số tiền bảo hiểm
Nguyên tắc này áp dụng cho các hình thức bảo hiểm tài sản như bảo hiểm xe cộ, bảo hiểm nhà cửa, bảo hiểm máy móc thiết bị… Theo đó, khi xảy ra sự cố, công ty bảo hiểm sẽ thanh toán cho người được bảo hiểm một khoản tiền tương ứng với giá trị thực tế của tài sản bị thiệt hại.
Ngoài ra, theo quy định của Bộ Tài chính, số tiền bồi thường không được vượt quá số tiền bảo hiểm. Vì vậy, người được bảo hiểm không nên đưa ra các giá trị tăng lên của tài sản khi xin bồi thường.
Thanh toán chi phí liên quan đến trách nhiệm dân sự
Nguyên tắc này áp dụng cho các hình thức bảo hiểm trách nhiệm dân sự như bảo hiểm phương tiện giao thông, bảo hiểm y tế… Theo đó, công ty bảo hiểm sẽ thanh toán một khoản tiền tương ứng với chi phí phát sinh trong việc giải quyết trách nhiệm dân sự đối với người được bảo hiểm.
Ví dụ, nếu bạn tham gia bảo hiểm xe cộ và gây tai nạn khi lái xe, công ty bảo hiểm sẽ thanh toán cho bạn các chi phí liên quan đến việc khắc phục hậu quả và đền bù cho người bị thiệt hại do bạn gây ra.
Đảm bảo người được bảo hiểm trở lại trạng thái ban đầu trước khi sự kiện không mong đợi xảy ra
Một trong những mục đích chính của bảo hiểm là giúp con người bảo vệ lại tài sản của mình trong trường hợp xảy ra sự cố. Vì vậy, nguyên tắc này đặt ra yêu cầu với công ty bảo hiểm phải đảm bảo người được bảo hiểm có thể trở lại trạng thái ban đầu trước khi sự kiện không mong đợi xảy ra.
Điều này có nghĩa là công ty bảo hiểm sẽ thanh toán cho người được bảo hiểm để khắc phục hậu quả của sự kiện, ví dụ như sửa chữa xe cộ, xây dựng lại nhà cửa bị hư hỏng hoặc chi trả các khoản phí y tế liên quan.
Mức bồi thường bằng với mức thiệt hại thực tế, không lớn hơn và không nhỏ hơn
Một điểm đặc trưng quan trọng của nguyên tắc bồi thường trong bảo hiểm là mức bồi thường sẽ được tính toán dựa trên mức thiệt hại thực tế. Điều này giúp đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong việc thanh toán.
Ví dụ, nếu chiếc xe của bạn bị hư hỏng nhẹ khi tham gia giao thông, công ty bảo hiểm sẽ thanh toán cho bạn một khoản tiền nhỏ để khắc phục sự cố. Tuy nhiên, nếu xe của bạn bị hư hỏng nặng hoặc bị mất, công ty bảo hiểm sẽ thanh toán một khoản tiền lớn hơn để trợ giúp bạn.
Nguyên tắc bồi thường có bản chất và đặc trưng như thế nào?
Bản chất của nguyên tắc bồi thường trong bảo hiểm là đảm bảo người được bảo hiểm trở lại trạng thái ban đầu trước khi sự kiện không mong đợi xảy ra. Điều này ám chỉ rằng mục đích chính của bồi thường là giúp người được bảo hiểm khôi phục lại tài sản của mình sau khi xảy ra sự cố.
Đặc trưng của nguyên tắc bồi thường là mức bồi thường bằng với mức thiệt hại thực tế, không lớn hơn và không nhỏ hơn. Điều này đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong việc thanh toán cho người được bảo hiểm.